Proeven en dus smaak is een complexe ervaring. Wat wij ‘smaak’ noemen is eigenlijk een samenspel van meerdere zintuiglijke waarnemingen (smaak in ruimere zin).
Smaakwaarneming is de waarneming van verschillende smaken door de smaakzintuigjes op de tong en in de mondkeelholte. De verschillende smaken zijn zoet, zuur, zout, bitter en, sinds kort bekend ook umami (hartig) en vet. Bij het proeven speelt echter ook de waarneming van structuur, textuur, temperatuur en kruidigheid en de waarneming van reukstoffen van voedsel en drank een belangrijke rol.
Smaakwaarneming is van essentieel belang voor het juist kunnen waarderen van voedsel en drank. Het verlies van smaak kan leiden tot gewichtsverlies, ondervoeding en daardoor verminderde weerstand. Ook kan het leiden tot overconsumptie van zout en suikers om een vieze smaak te compenseren. Bij verlies van smaak ontbreekt ook de waarschuwingsfunctie voor bedorven voedsel, dat vaak een vieze smaak heeft. Smaak speelt ook een rol bij reflexen die de spijsvertering op gang brengen zoals speekselproductie. De tong bevat drie soorten smaakpapillen, elk verantwoordelijk voor de waarneming van verschillende smaken.
Speeksel speelt een vooraanstaande rol in het op gang brengen van de smaakoverdracht. Het zorgt voor het oplossen van voedsel en transport van smaakstoffen naar de smaakorgaantjes. Daarnaast herstelt speeksel wondgenezing en zorgt voor een gezond evenwicht in de mondholte. Een goede mondhygiëne is essentieel in het verminderen van een vieze smaak. Door regelmatig
tandenpoetsen, tongreiniging en het gebruik van mondwater kan de smaak verbeteren. Het is belangrijk om voldoende te kauwen en te zuigen, en gerechten te eten met sterke smaken. Experimenteer met verschillende tips om te zien wat voor jou werkt. Daarnaast is roken schadelijk voor de smaak en reuk. Bij aanhoudende smaakstoornissen is het raadzaam om professioneel advies in te winnen bij je tandarts of mondhygiënist.
Goede mondhygiëne speelt een cruciale rol in het behoud van een gezonde smaakervaring.